Wynajem długoterminowy należy do najbardziej dostępnych, elastycznych i najmniej uciążliwych form wynajmu pojazdów. To dlatego tak wiele firm decyduje się na tę formę finansowania i wynajem całych flot samochodów.
Tym co charakteryzuje wynajem długoterminowy samochodów jest jego elastyczna forma finansowania, która umożliwia indywidualne dostosowanie umowy do bieżących potrzeb klienta w zależności o przewidywanych przepływów gotówkowych oraz aktualnych planów biznesowych przedsiębiorstwa. Prosta procedura wynajmu sprawia, że ta forma finansowania jest bardziej dostępna zwłaszcza dla podmiotów posiadających relatywnie krótki okres działalności. Ponadto zabezpieczenie umowy wynajmu długoterminowego jest dla klienta dużo mniej uciążliwe niż w przypadku kredytu. Podstawowym zabezpieczeniem jest w przypadku najmu przedmiot umowy, który w całym czasie świadczenia usługi pozostaje prawną własnością wynajmującego. Umowy wynajmu długoterminowego samochodów pozwalają również klientom na skorzystanie z dodatkowych usług, jak: ubezpieczenie samochodu, zarządzanie oponami, czy serwis związany z bieżącą eksploatacją pojazdów.
Wynajem długoterminowy daje także prawo wykupu samochodu po zakończeniu podstawowego okresu umowy najmu. Zgodnie z polskimi przepisami ustawy o rachunkowości oraz KSR 5 umowa ta ma charakter umowy leasingu operacyjnego. Jest to zatem umowa, na mocy której korzystający nie przejmuje od finansującego zasadniczo całego ryzyka i korzyści wynikających z leasingowanego składnika aktywów.
Zgodnie z ustawą o rachunkowości umowa wynajmu długoterminowego będzie miała charakter umowy leasingu operacyjnego, kiedy zgodnie z umową wynajmu nie wystąpi spełnienie żadnego z poniższych warunków:
- Umowa przenosi własność jej przedmiotu na korzystającego po zakończeniu okresu, na który została zawarta,
- Umowa zawiera prawo do nabycia jej przedmiotu przez korzystającego po zakończeniu okresu, na jaki została zawarta, po cenie niższej od wartości rynkowej z dnia nabycia,
- Okres, na jaki została zawarta odpowiada w przeważającej części przewidywanemu okresowi ekonomicznej użyteczności środka trwałego lub prawa majątkowego, przy czym nie może być on krótszy niż ¾ tego okresu. Prawo własności przedmiotu umowy może być przeniesione na korzystającego po okresie, na jaki umowa została zawarta,
- Suma opłat pomniejszonych o dyskonto, ustalona w dniu zawarcia umowy i przypadająca do zapłaty w okresie jej obowiązywania przekracza 90% wartości rynkowej przedmiotu na ten dzień. W sumie tej uwzględnia się wartość końcową przedmiotu umowy, którą korzystający zobowiązuje się zapłacić za przeniesienie na niego własności tego przedmiotu. Do tej sumy nie zaliczają się płatności na rzecz korzystającego za świadczenia dodatkowe, podatki oraz składki na ubezpieczenie tego przedmiotu, jeżeli korzystający pokrywa je niezależnie od opłat za używanie,
- Umowa zawiera przyrzeczenie finansującego do zawarcia z korzystającym kolejnej umowy o oddanie w odpłatne używanie tego samego przedmiotu lub przedłużenia umowy dotychczasowej na warunkach korzystniejszych od przewidzianych w dotychczasowej umowie,
- Umowa przewiduje możliwość jej wypowiedzenia, z zastrzeżeniem, że wszelkie powstałe z tego tytułu koszty i straty poniesione przez finansującego pokrywa korzystający,
- Przedmiot umowy został dostosowany do indywidualnych potrzeb korzystającego. Może być on używany wyłącznie przez korzystającego, bez wprowadzania w nim istotnych zmian.
Zgodnie z polskimi przepisami rachunkowymi w przypadku umowy wynajmu długoterminowego najemca nie wykazuje w bilansie leasingowanego środka trwałego, a jedynie bieżącą ratę leasingową w rachunku zysków i strat danego okresu, natomiast finansujący w swoim bilansie wykazuje leasingowane środki trwałe i dokonuje ich amortyzacji. Korzystający zalicza opłaty z tytułu najmu długoterminowego, analogicznie jak opłaty z tytułu leasingu operacyjnego, do kosztów działalności operacyjnej, pozostałej działalności operacyjnej, ogólnego zarządu lub kosztów sprzedaży, w zależności od celu użytkowania przedmiotu najmu. Opłaty te ustalane są metodą liniową w jednakowej wysokości i zaliczane równomiernie do kosztów poszczególnych okresów w czasie trwania umowy wynajmu długoterminowego/ leasingu operacyjnego.
Przykład:
Rozkład opłat z tytułu leasingu operacyjnego:
Umowa wynajmu długoterminowego samochodu osobowego przewiduje następujące opłaty z tytułu zawartej umowy wynajmu długoterminowego/ leasingu operacyjnego:
Opłata wstępna – 20.000 zł
Opłaty okresowe:
| Rok 1 | 50 000zł |
| Rok 2 | 50 000zł |
| Rok 3 | 40 000zł |
| Rok 4 | 40 000zł |
| Rok 5 | 20 000zł |
| Razem: | 200 000zł |
Rozkład opłat wpływających na wynik finansowy powinien odzwierciedlać stały liniowy trend. Opłata wstępna będzie zatem rozliczana rocznie w wysokości:
20.000 zł/ 5 lat = 4.000 zł rocznie
Opłaty okresowe będą rozliczone następująco:
200.000 zł/ 5 – 40.000 zł
Wysokość kosztu rocznego z tytułu umowy wynajmu długoterminowego będzie zatem wynosił:
40.000 zł + 4.000 zł = 44.000 zł
- Dostępność - podstawową zaletą wynajmu długoterminowego jest jego dostępność, co wynika z prostszej procedury jego przyznawania w porównaniu z innymi formami finansowania, jak np. kredyt bankowy. Ponadto w przypadku podmiotów, które posiadają relatywnie krótki okres działalności (w szczególności poniżej roku) wynajem może być jedyną szeroko dostępną w danym momencie formą finansowania dla takiego podmiotu, gdyż w wielu przypadkach brak historii działalności popartej odpowiednimi sprawozdaniami finansowymi uniemożliwia uzyskania chociażby kredytu bankowego
- Elastyczność produktu i dostosowanie do potrzeb klienta - Wynajem długoterminowy w jest uważany również za elastyczną formę finansowania. Wynajem umożliwia indywidualne dostosowanie umowy do bieżących potrzeb klienta w zależności o przewidywanych przepływów gotówkowych oraz aktualnych planów biznesowych przedsiębiorstwa.
- Zabezpieczenie umowy - Zabezpieczenie umowy wynajmu długoterminowego jest dla klienta dużo mniej uciążliwe niż w przypadku kredytu. Podstawowym zabezpieczeniem jest w przypadku najmu przedmiot umowy, który w całym czasie świadczenia usługi pozostaje prawną własnością wynajmującego.
- Świadczenie dodatkowych usług - Umowy wynajmu długoterminowego samochodów dają również klientom możliwość skorzystania z dodatkowych usług, jak: ubezpieczenie samochodu, zarządzanie oponami, czy serwis związany z bieżącą eksploatacją pojazdów.
Autor: Jakub Kornacki, Financial Reporting and Controlling Manager
